کبد

كبد يك عضو بسيار حياتي براي بدن است. اين عضو با وزن تنها 5/1 كيلوگرم، 500 كار متفاوت انجام ميدهد كه مهمترين وظيفه آن متابوليسم پروتئينها،كربوهيدراتها و چربيها است. كبد همچنين عمل ذخيره سازي و فعال سازي ويتامينها و مواد معدني را انجام ميدهد؛توليد صفرا ميكند كه براي هضم و جذب چربيها لازم است؛ آمونياك را كه بسيار سمي است با تبديل به اوره ، از خون پاك و سم زدايي ميكند؛انواع پروتئين هاي خوني و فاكتورهاي انعقادي در كبد ساخته ميشوند .

كبد همچنين استروئيدها را متابوليزه ميكند،داروها و الكل را از خون پاك ميكند و باكتريها و مواد زائد را از خون ميگيرد.تقريبا 1500cc خون در دقيقه از كبد عبور ميكند.اگر كبد فردي را برداريم،فرد ، ظرف 24 ساعت مي ميرد،با اين حال انسان ميتواند با 20-10 % كبد خود زنده بماند. كبد بيشترين سهم مصرف انرژي پايه را نيز به خود اختصاص ميدهد.(29% متابوليسم پايه). 

مواردي كه به كبد آسيب مي رساند عبارتند از:

1- خوردن زياد

2- بد خوردن : مثلا خوردن زياد محصولات تهيه شده از آرد تصفيه شده،غذاهاي آماده،شكر زياد،چيپس و ...

3- رژيم كم پروتئين،پر كربوهيدرات،پر چربي . به خصوص رژيم غذايي سرشار از چربيهاي اشباع و روغنهاي هيدروژنه.

4- موادي همچون الكل،نيكوتين سيگار،كافئين، theobromine و ...

5- انواع داروهاي خوراكي مثلا قرصهاي ضد بارداري.

6- افزودني هاي مواد غذايي

توصيه هاي تغذيه اي براي سلامت كبد :

 -از دود سیگار دوری کنید.

- از الكل،گوشت قرمز،قند ساده و غذاهاي سرخ شده كمتر استفاده كنيد.

-از نوشیدن زیاد از حد قهوه و چای پررنگ اجتناب کنید.

- از منابع غذايي پتاسيم بيشتر استفاده كنيد مثل موز،كشمش،آلو،بادام و انواع سبزيجات.

-آب زياد بنوشيد.سعي كنيد هر ساعت مقداري آب بخوريد.

- سبزيجات خام بيشتر مصرف كنيد.

- آب هويج و آب چغندر بيشتر مصرف كنيد.

-روغن مايع مصرف كنيد و از كره،مارگارين،روغن جامد و دنبه اجتناب كنيد.

- ويتامين K براي جلوگيري از سيروز كبدي مفيد است، البته نه به صورت مکمل.

- از مصرف زياد ويتامين A پرهيز كنيد،بدين منظورنبايد روغن كبد ماهي زياد مصرف كنيد.هركس كه بيشتر از 50,000 IU ويتامينA،به مدت يكسال مصرف كرده بايد اين دريافت را كاهش دهد و بهتر است كه از منابع حاوي پيش ساز ويتامين A يعني بتا كاروتن ، مانند هويج، زرد/الو،طالبي و ... استفاده كند.

- هرگز مرغ،ماهي يا گوشت خام يا نيم پز نخوريد زيرا خطر شديد عفونت با باكتريها ،پارازيتها و ...را به همراه دارد.

-ليمو يكي از بهترين دوستان كبد است. بيشتر ليمو بخوريد.

- Coenzyme Q10 ، به رساندن اكسيژن به كبد كمك ميكند.

- لسيتين از تجمع چربي در كبد جلوگيري مي كند.

- از ملين هاي قوي استفاده نكنيد.اما هميشه هم از بروز يبوست جلوگيري كنيد.